فردوسی بیش از هر شاعر دیگری در دیوان خود آذربایجان را مورد ستایش و تکریم قرار داده است.
حكيم توس آنچنان جايگاه والايي براي آذربايجان قائل بوده كه اين سرزمين را نماد پيروزي وهومني بر قواي اهريمني مي داند .آذربايجان در كلام فردوسي جايگاهي است كه در آن رسالت كيخسرو مورد تاييد يزدان قرار مي گيرد . خاك مقدس آذربايجان به اين قهرمان ايران زمين نيرو مي بخشد و او را شايسته فرمان روايي مي سازد . سرآخر نيز پيروزي نهايي او بر دشمنان در آذربايجان رخ مي دهد ، آري فردوسي در اسطوره كيخسرو نقش منحصر به فردي براي آذربايجان قائل گرديده و اين سرزمين را براي هميشه تاريخ ، خاستگاه جنبش هاي ايراني و تجلي گاه پيروزي ايرانيان مي داند . نقشي كه فردوسي براي آذربايجان به تصوير كشيده ، بعدها در طول تاريخ بارها تكرار شده ، جنبش صفويه از اين خطه پديدار مي گردد ، نادر در آن بار ديگر طرح امپراتوري بزرگي را مي ريزد ، نهضت مشروطيت ايران نيز از اين ديار ظهور كرده و به بزرگ ترين پيروزي هاي خود دست مي يابد .

شادروان صابر از قله های شعر نقاد ایران شمالی بود و در دل همواره ارزوی ترقی و پیشرفت ایران و قفقاز و عثمانی را داشت/..شاعر از شیفتگان ادبیات ایران بود..بار ها در اشعارش از نظامی و خاقانی و فردوسی و حافظ و سعدی یاد کرده است..صابر در پایان عمرش بر ان شد تا شاهنامه فردوسی را به زبان ترکی باز گرداند...ارزندگی این تکاپو در این بود که اشعار برگردانده شده از شاهنامه غالبا مثنوی هستند و بسیار زیبا...افسوس که عمرش کفاف نداد و این مهم را به سرانجام نرسانید و تنها موفق به ترجمان کمتر از یکهزار بیت از شاهنامه ای شد که همواره او را می ستود...از او دیوانی اکنده از شعر های ترکی و بخش کمتری فارسی بیادگار باقی مانده است..صابر در اشعارش هیچگاه شمال ارس را با نام جعل شده ..اذربایجان..نام نبرده است و با بررسی اشعار او به راحتی می توان به سند دیگری پیرامون افشای جاعلان دست یافت...در بخش دیگر چند بیتی از ترجمان زیبای شاهنامه صابر را خواهم اورد